Het bezoeken van websites, apps en andere digitale bronnen en het lezen van online informatie is een essentieel onderdeel van ons dagelijks leven geworden. Toch zijn er circa 6 miljoen Nederlanders met een handicap of een functionele beperking die dagelijks ondervinden dat websites niet of nauwelijks digitaal toegankelijk zijn voor hun.
Soms lijkt het onderwerp digitale toegankelijkheid ingewikkeld, het wordt al snel een technisch verhaal. Maar uiteindelijk doe je dit om ervoor te zorgen dat je online diensten digitaal toegankelijk zijn voor iedereen. Ook voor mensen met één of meerdere functiebeperkingen. Je kunt hierbij denken aan mensen die kleurenblind, doof of slechthorend, motorisch beperkt of laaggeletterd zijn en uiteraard ook aan de groeiende groep ouderen in onze inclusieve samenleving.
In een inclusieve samenleving kunnen mensen met een beperking precies dezelfde dingen doen als mensen zonder beperking.
Ik licht in dit blogartikel een aantal beperkingen en digitale toegankelijkheidsoplossingen toe. Hopelijk heb je na het lezen van dit artikel een beter beeld hoe je website toegankelijker wordt voor bezoekers met een beperking en vooral voor wie je dit doet.
Er zijn veel verschillende soorten tijdelijke of langdurige functionele beperkingen waar je rekening mee kunt houden. In dit artikel geef ik een aantal voorbeelden over hoe jouw website door blinde, kleurenblinde of dove mensen ervaren wordt. En we geven voorbeelden hoe je jouw website voor deze groepen zou kunnen verbeteren.
Mensen die blind zijn gebruiken geen muis om over jouw website te navigeren. Ze zien niet (of slecht) waar de muis zich op het beeldscherm bevindt. Ze gebruiken het toetsenbord om te navigeren. Je begint linksboven aan het scherm en gaat met je met je tabtoets alle links 1-voor-1 langs om te komen bij de link die je aan wilt klikken. Dit noemen wij een skiplink. Blinden gebruiken zelfs een speciaal toetsenbord voor braille invoer op de PC of een brailleleesregel die tekst in een site omzet naar braille. De schermlezer is de software die de brailleleesregel aanstuurt. De lezer vertaalt visuele informatie op het beeldscherm naar gesproken informatie en uiteindelijk naar braille.
Je kunt zelf makkelijk testen of je website te bedienen is met behulp van een toetsenbord. Gebruik je tab-toets om door de website, van link naar link te navigeren. Gaat het mis? Waarschijnlijk ben je op een video of een verkeerd geïmplementeerd stukje Javascript terecht gekomen. Je zit dan vast en kunt niet meer verder. Geen fijn gevoel toch? En jij kunt waarschijnlijk je muis er weer gewoon bij pakken om dit voor jezelf op te lossen.
Je kunt skiplinks aan je website toevoegen. Daarmee kun je eenvoudig blokken content, die op dat moment niet belangrijk voor je zijn, overslaan. Skiplinks zijn normaal niet zichtbaar op je website, tot je met tab gaat navigeren, dan worden ze zichtbaar en bruikbaar voor iedereen die ze nodig heeft.
In onderstaande video vertelt Arend ons hoe het voor een blinde is om een website te bezoeken. Arend laat de tekst van de website voorlezen met zijn spraaksoftware en hij gebruikt een brailleleesregel. De software die Arend gebruikt noemen we een screenreader of schermlezer.
Op sommige plekken op je website gebruik je alleen kleur om informatie over te brengen. Denk hierbij aan grafieken, diagrammen, maar ook aan kleurrijke foto’s of de kleur van knoppen. Het kan zijn, dat iemand die kleuren niet goed waarneemt en die informatie niet begrijpt.
Er zijn verschillende vormen van kleurenblindheid, 1 op de 12 mannen en 1 op de 200 vrouwen hebben hier een vorm van. Ongeveer 700.000 Nederlanders hebben een vorm van kleurenblindheid, dat is ongeveer 4% van de Nederlandse bevolking. Kleurenblindheid is een oogaandoening waarbij een persoon niet in staat is om bepaalde kleuren of tinten van kleuren te onderscheiden. Kleurenblindheid betekent niet dat een persoon alleen in zwart-wit kan zien. Een persoon met kleurenblindheid is in staat om verschillende kleuren te zien, maar bepaalde kleuren kunnen niet worden gezien als gevolg van tekortkomingen in de ogen. Het meest voorkomende is het niet goed kunnen onderscheiden van rood en groen. Je kunt deze kleurencombinaties dan ook beter vermijden.
Een aantal kleurcombinaties zijn voor kleurenblinden moeilijk of niet te onderscheiden. Vermijd daarom de volgende kleurcombinaties:
Er zijn verschillende soorten kleurenblindheid, de 3 bekendste vormen zijn:
Een simpele, manier om je website eens door andere ogen te bekijken, is door je beeldscherm in te stellen op grijswaarden.
Maar je hebt ook online tools waarmee je dit kunt testen, zoals de Ishihara platen test. Deze test bestaat uit platen die een cirkel gevuld met bubbels in de kleuren van de kleuren te testen bevatten. In deze kring ontstaan bepaalde nummers die mensen met een bepaalde kleur deficiëntie niet kunnen onderscheiden. Klik hier voor een kleurenblindheid test met Ishihara platen op de website van Colormax.
Video wordt steeds vaker gebruikt en ingezet als content. Iemand die doof is kan de spraak bij een video niet horen. Om deze content op je website digitaal toegankelijk te maken heb je ondertiteling nodig. Dat kan door de tekst in een speciaal tekstbestand op te slaan. Deze wordt dan als ondertiteling bij de video getoond. Deze digitale toegankelijkheid oplossing voor doven en slechthorenden heet closed captions. Deze ondertiteling kan ook worden omgezet naar een braille-leesregel en is beschikbaar voor zoekmachines.
Ondertiteling kan je op 2 manier toevoegen aan een video:
Closed captions heeft een aantal voordelen en kies daarom altijd voor closed captions:
Bekijk onderstaande video waarin communicatie adviseur Eva vertelt hoe zij, als dove, video’s ervaart die niet ondertiteld zijn.
Iedereen toegang geven tot je website is het meest belangrijk. Maar denk eraan, Google is ook blind en doof. Als jouw website goed digitaal toegankelijk is voor mensen, dan begrijpt Google je website ook beter en je wordt zelfs beter geïndexeerd door de Google bot.
De laatste tijd heb je misschien veel gehoord over Digitale Toegankelijkheid. Maar het is geen modewoord. Sinds 2016 gelden er Europese richtlijnen voor digitale toegankelijkheid en sinds september 2020 is digitale toegankelijkheid voor (semi-)overheden zelfs verplicht om aan te voldoen conform het Tijdelijk besluit Digitale Toegankelijkheid. Deze gaat eind 2020 over in wetgeving met de Wet Digitale Overheid. Het tijdelijke besluit en de wet verwijzen naar de Europese richtlijn EU 2016/2102.
Voor niet-overheden in Nederland is de Wet Gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz) van toepassing. Ook niet-overheden, zoals het bedrijfsleven moeten dus aan de slag om sites en apps toegankelijk te maken.
Er is ook nog een Europese wet die veel impact gaat hebben op de toegankelijkheid van producten en diensten in Europa, namelijk de European Accessibility Act. Deze wet is in 2019 aangenomen door het Europese parlement. Vanaf 28 juni 2025 moeten alle nieuwe (online) diensten en (digtale) producten voldoen aan een aantal minimum eisen.
Niets doen aan toegankelijkheid in een inclusieve samenleving is geen optie nu je weet waar bezoekers met een beperking tegen aan lopen. Bij Bubblefish helpen we je graag op weg met digitale toegankelijkheid zodat mensen met een functionele beperking jouw website probleemloos kunnen bezoeken.
We inspecteren je website en maken deze digitaal toegankelijk, ook in samenwerking met je huidige internetbureau. We helpen je om PDF-files digitaal toegankelijk te maken in InDesign of MS Word. En hebben we een samenwerkingsverband van ervaringsdeskundigen (mensen met een functionele beperking) die jouw website grondig testen.
Mocht je je website eerst zelf willen testen op digitale toegankelijkheid, download dan onze checklist.
